Svi su čuli za katastar nepokretnosti u našoj zemlji. Poznato je da je organizovan kao jedinica u okviru lokalne samouprave, sa centralizovanim nadzorom na republičkom nivou. Ipak, često je nepoznanica koje sve informacije daje katastar nepokretnosti, a one su veoma značajne i često neizostavan deo mnogih postupaka.
Katastar nepokretnosti daje detaljne i precizne podatku o parcelama, odnosno zemljištu. Namena može biti različite prirode: za potrebe registrovanja domaćinstava i realizaciju prevoda, formiranje statističkih baza podataka, kreiranje ekonomskih proračuna, i mnogo toga drugog. Činjenica je da se radi o delatnosti koja ima široku primenu i osnov je brojnih registrovanja, kupovine, ali i prodaje nepokretnosti.
Katastar nepokretnosti omogućava beleženje prava vlasništva
Promena vlasništva nad nepokretnosti zahteva angažovanje profesionalnog i stručnog kadra u jedinici lokalne samouprave, a često i uspostavljanje veze sa nadležnim Republičkim geodetskim zavodom na nivou države. Značajan deo delatnosti odnosi se na promene vlasnika, odnosno beleženje njihovih prava. Najčešće, to se realizuje prilikom kupovine, odnosno prodaje nepokretnosti – placa, stambenog prostora i slično, ili u slučaju prenosa naslednih prava. Katastar nepokretnosti ima ulogu da u predviđene zemljišne knjige unesu pravo vlasništva nad određenim zemljištem, ili drugim tipom nepokretnosti, u zavisnosti od konkretne vrste ili katastarskog posla.
Katastar nepokretnosti zadužen je za realizaciju brojnih radova, koji su u vezi sa prenosom vlasništva sa jedne na drugu osobu. Zbog toga obezbeđuje ažurnu, potpunu i tačnu dokumentaciju i blagovremeno informisanje. Inovacija koja je pojednostavila funkcionisanje sistema jeste elektronski katastar. Radi se bazi podataka koja je univerzalno dostupna i omogućava uvid u sve parcele, klase zemljišta i premere. Brzo i efikasno pretraživanje baze podataka učinilo je da elektronski katastar bude veoma bitna baza, kojoj se često pristupa.
Listovi nepokretnosti realizuje sve poslove na terenu
Zemljište je osnovni element kojim se bavi katastar nepokretnosti. Svi terenski radovi koji se odnose na merenje zemljišta, obeležavanje i praćenje granica parcela, realizuju geometri i njihovi stručni saradnici. Elektronski katastar obezbeđuje transparentan i jasan uvid u sve dostupne i aktivne parcele i informiše o bitnim činjenicama. Katastar nepokretnosti bavi se i izradom potrebne dokumentacije, od kojih je najzastupljeniji list nepokretnosti – skup podataka o površini, poziciji i drugim karakteristikama zemljišta, sa ucrtanim granicama i bitnim pozicijama. Radovi kojima se bavi katastar nepokretnosti obuhvata i izradu i izlaganje operativnih dokumenata, zatim održavanje baze podataka i reviziju poslovanja.
Pored bavljenja zemljištem, katastar nepokretnosti u svojoj delatnosti obuhvata i ucrtavanje, geografsko i vlasničko preciziranje drugih nepokretnosti. To su najčešće: zgrade, standardne i podzemne vode, zatim šume, postrojenja i mnogo toga drugog. Za bavljenje svakim od navedenih segmenata najčešće postoje posebne oblasti katastra. Pojednostavljeno, sve što obuhvata nepokretnosti i pitanje vlasništva, pozicije i granica, posao je kojim se bave katastri. Inovacija novog doba digitalizacije – elektronski katastar, omogućila je brzo i efikasno pretraživanje baze i pronalazak svih potrebnih informacija o nepokretnostima.
Katastar nepokretnosti predstavlja jedinicu lokalne samouprave koja se bavi transparentnim beleženjem informacija o vlasništvu, stanju i statusu nepokretnosti u zemljišne knjige. Radi se o skupu aktivnosti koje se realizuju za opšte dobro i sveukupni interes za društvo u celini. Elektronski katastar je unapređenje standardnog poslovanja, koji zaobilazi brojnu dokumentaciju i vrši konkretizovanje svih informacija u jedinstvenoj bazi podataka. Katastar nepokretnosti ima veliki značaj kako za vlasnike, tako i za procedure kupovine i prodaje, prenosa vlasništva naslednim putem, poklanjanja i u mnogim drugim situacijama.
